Ga gewoon het gesprek aan

Koffie en chocola spelen een belangrijke rol in het werk van Eelco Groenenboom. Als een volleerd barista tovert hij een krachtige cappuccino uit de indrukwekkende espressomachine, nog geen tien stappen van zijn kantoor verwijderd. Een ‘Tiny Tony’ chocoladetabletje completeert de verwennerij. “Iedereen in het gemeentehuis weet dat ik ‘Tiny Tony’s’ op mijn kamer heb”, vertelt hij. “Het verlaagt de drempel om even bij me binnen te waaien…”

Een goede kop koffie maakt een goed gesprek gemakkelijk. En het gesprek, daar draait het om bij griffier Eelco Groenenboom in Albrandswaard. Hij is niet alleen griffier. Hij is ook coach. Regelmatig is hij in het land om gemeenteraden en colleges te trainen bijvoorbeeld rond het thema burgerparticipatie. “Het is zo lastig om buiten de gebaande paden te denken. Mensen zijn zo geprogrammeerd om in het oude systeem te werken. We zijn zo bang om fouten te maken. Om afgerekend te worden, slechte verkiezingen te halen, slechte pers…” Vertrouwen speelt een sleutelrol en wordt enorm onderschat. “Door het boek ‘The speed of trust’ van Stephen Covey jr. (zoon van de auteur van Seven habits of highly effective people – RB) ben ik gaan inzien hoe belangrijk én hoe complex vertrouwen is.  Achter dat ene woord gaat een wereld schuil. Je kunt er allebei iets totaal anders mee bedoelen.”

Daar gebeurt het

Groenenboom is begonnen als beleidsmedewerker bij Rijkswaterstaat, maar ontdekte al snel de charme van de lokale politiek. “Daar gebeurt het! Daar heb je echt contact met de mensen waar het om draait, daar komen de echte verhalen op tafel. In de lokale politiek zien en voelen mensen wat de overheid voor hen betekent – of juist niet. Dat vind ik buitengewoon boeiend.” Dat er de komende jaren veel moet veranderen staat voor hem als een paal boven water.

Niet invullen

“Veel overheden zijn in verwarring over de vraag: ‘hoe betrek ik de samenleving bij wat we doen?’. Het boeiende is dat je met die vraag al iets invult. Namelijk: de burger moet betrokken worden bij wat wij vanuit de politiek willen. Dus: Wij bedenken iets en dan gaan we het voorleggen. We vragen ons veel te weinig af of we überhaupt iets moeten bedenken. We vullen het meteen al in. Misschien zit er wel helemaal niemand op te wachten.
Het betrekken van de samenleving is niet: ‘iets voorleggen wat wij bedacht hebben’. Het betekent: gebruik maken van kennis die in de samenleving zit en faciliteren van wat er in de samenleving speelt.”

Maandelijkse lol

“Dat vraagt een heel ander manier van denken. Veel mensen maken geen onderscheid tussen raad en college. Voor hen zijn ‘wij’ (in het gemeentehuis – RB) gewoon ‘de gemeente’. Alleen dat besef is al lastig tussen de oren van veel colleges en raden te krijgen, omdat ze gedijen op de strijd tussen coalitie en oppositie. Dat is hun maandelijkse lol.”

“Stel… Je krijgt als gemeente van een groep bewoners de vraag of ze iets leuk met het pleintje in de wijk mogen doen. Hoe mooi zou het zijn als je als raad een voorstel krijgt van het college waarin het budget dat beschikbaar is voor onderhoud en inrichting in handen wordt gegeven aan die inwoners. Waarbij de raad alleen kaderstellend optreedt. Dus laat mensen het gesprek aangaan om te zorgen dat dit breed gedragen wordt in de wijk en – als dat gewaarborgd is – loslaten.
Dat is natuurlijk heel erg spannend. Want wat gebeurt er als het mis gaat? Durf je tegen die inwoners te zeggen: ‘ons geld is op, ga maar zelf een creatieve manier bedenken om aan geld te komen?’.

En wat nog spannender is – vooral voor de raad – er zijn natuurlijk altijd mensen die iets juist niet zien zitten. Die zoeken de raadsleden op. Heb je het lef om dan – als raadslid – niet de wethouder op het matje te roepen, maar tegen die inwoners te zeggen: ‘wij hebben als raad dit bij jullie neergelegd, ga in gesprek en probeer er samen uit te komen.’

Het alternatief, dingen laten zoals ze zijn, is niet duurzaam. Dat past niet meer bij deze tijd.”

…lees verder, download de pdf.